Powtórzenie wiadomości i umiejętności

Temat: Powtórzenie wiadomości i umiejętności.
Uczen potrafi samodzielnie rozwiązać zadania w zeszycie ćwiczeń str. 101-103

Uczeń wykonuje zadania celem sprawdzenia własnych umiejętności 

i wiadomości. 

1. Wbudowie zewnętrznej korzenia wyróżnia się kilka odcinków nazywanych strefami:

- strefa stożka wzrostu, 

- strefa wydłużania, 

- strefa włośnikowa,
- strefa korzeni bocznych.

Poszczególne strefy pojawiają się kolejno w miarę wzrostu korzenia. 
Każda z nich jest inaczej zbudowana i pełni inne zadanie w korzeniu.
Stożek wzrostu osłania czapeczka korzeniowa.
Każdy korzeń boczny w systemie palowym składa się z takich samych stref jak korzeń główny.

2. Funkcje łodygi:

- utrzymywanie, liści, kwiatów i owoców,

- przewodzenie wody z solami mineralnymi od korzeni w górę rośliny,
Pamiętasz z poprzednich lekcji (podręcznik str. 96), że woda wraz z solami
mineralnymi jest pobierana z gleby za pomocą korzeni, następnie jest transportowana
do łodygi i liści za pośrednictwem wyspecjalizowanej tkanki przewodzącej - drewna,
- przewodzenie substancji pokarmowych z liści do pozostałych organów rośliny
za pośrednictwem wyspecjalizowanej tkanki przewodzącej - łyka, 

- spichrzowa i asymilacyjna.

3. Funkcje liści:

- wytwarzanie substancji pokarmowych w procesie fotosyntezy,

- wymiana gazowa - czyli transport dwutlenku węgla i tlenu między rośliną a jej otoczeniem,która odbywa się głównie przez aparaty szpatkowe (apartay szparkowe poznałeś na lekcji
podczas omawiania tkanki okrywającej - podręcznik str. 94)

- parowanie wody z rośliny,
- u niektórych roślin funkcje spichrzowe.

4. Większość roślin jest zbudowana z części nadziemnej oraz części podziemnej. 

Zadanie 1.

Jak nazywają się organy przedstawione na poniższej ilustracji?

źródło:https://epodreczniki.pl/ 

5. Mchy najczęściej żyją na lądzie, niemal na całym obszarze kuli ziemskiej.  Mchy to rośliny współtworzące runo leśne, tworzą gęste skupiska przypominające miękkie poduchy, tzw. darnie. Mchy są organizmami samożywnymi (przeprowadzają proces fotosyntezy).  

Cechuje je odporność na długotrwałą suszę. Zwarta grupa tych roślin ( tak jak na powyższej ilustracji) potrafi gromadzić duże ilości wody. 
Mchy - nawet zupełnie wysuszone i pozornie martwe mogą po ponownym nawilżeniu 
kontynuować procesy życiowe.

Zadanie 2.

Jaką rolę odgrywają mchy w przyrodzie i jakie znaczenie mają w życiu człowieka?
Zadanie 3. 
Uporządkuj etapy cyklu rozwojowego mchu płonnika zaczynając od wytworzenia zarodników:
A.  zarodnia wytwarza zarodniki,
B.  dochodzi do zapłodnienia,
C.  z zarodników rozwija się ulistniona roślina,
D.  powstaje nieulistniona łodyżka z zarodnią.
E.  ulistniona łodyżka wytwarza rodnie lub plemnie,
F.  zarodnik kiełkuje,

6. Paprotniki, których przedstawicieli spotykasz na szkolnych korytarzach, ropoznajesz 

po dużych najczęściej pierzastych liściach. Dzięki organom paprotniki są lepiej przystosowane do życia na lądzie  niż mchy.

7. Znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie:

a) stanowią źródło pożywienia dla wielu zwierząt,
b) podczas procesu fotosyntezy pochłaniają dwutlenek węgla i wytwarzają tlen,

c) drzewa i krzewy iglaste służą niektórym zwierzętom jako schronienie,

d) zapobiegają powodziom. 

8. Znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka:

a) pochłaniają dwutlenek węgla, a wydzielają tlen,

b) stanowią pokarm dla zwierząt i ludzi,

c) zapewniają schronienie dla niektórych zwierząt,

d) występując w skupiskach np. leśnych oczyszczają powietrze, chronią przed wichurami 

oraz zapobiegają powodziom,

e) są wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym,

f) stanowią surowiec do produkcji tkanin, lin, materiałów budowlanych,

g) są ozdobą miejsc użyteczności publicznej, mieszkań, domów ... .

Zapraszam uczniów chętnych do wykonania zadania.

Zadanie długoterminowe dla uczniów, którzy w klasie czwartej nie wykonywali zielnika roślin łąkowych – termin oddania wykonanej pracy ok. 10 września 2020.

Przygotuj zielnik 12-15 roślin łąkowych.

Zastosuj się do propozycji opisu zebranych i wysuszonych roślin.

Życzę słonecznych,  radosnych i bezpiecznych wakacji.
https://www.youtube.com/watch?v=0iidgRGFl60
                           

                                           źródło:https://www.youtube.com/watch?v=0iidgRGFl60

Dziękuję za wspólnie realizowane zagadnienia z biologii.

Przegląd i znaczenie roślin okrytonasiennych – podsumowanie wiadomości.

Temat: Przegląd i znaczenie roślin okrytonasiennych – podsumowanie
wiadomości.

Uczeń potrafi:

- dokonać obserwacji rośliny okrytonasiennej (zdjęcia, ryciny, okazy

żywe),

- przedstawić znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka.

1. Rośliny okrytonasienne to najliczniejsza grupa roślin występujących na Ziemi. 

Mają one duże znaczenie w przyrodzie, są również ważne dla człowieka. 

Jak ważne są w przyrodzie i dla człowieka przeczytaj w podręczniku
na stronach 148-149.

2.Przypomnij sobie gatunki drzew liściastych poznane w klasie czwartej:  

                                          źródło: Tajemnice przyrody klasa 4 Wydawnictwo Nowa Era

Poznaj nowe gatunki drzew liściastych przedstawione w podręczniku 
na stronach 150-151.
Większość z wymienionych zapewne potrafisz rozpoznać i nazwać.

3.Okryronasienne są dominującą grupą roślin na Ziemi i podstawowym składnikiem 

szaty roślinnej.

4.Człowiek wykorzystuje rośliny okrytonasienne dla zaspokojenia swoich potrzeb 

i potrzeb zwierząt hodowlanych.

5. Łąkę gęsto porastają trawy i inne rośliny zielne.  Wczesną wiosną pojawiają się oprócz traw 
pierwiosnki, knieć błotna, mniszki lekarskie: 
     

Od czerwca na łące można zobaczyć kwitnące:  firletki, jaskry, bodziszki, krwawnik, rdesty:
                                           

6.Wykonaj w zeszycie ćwiczeń zadania ze stron 98-100
oraz zadania powtórzeniowe
sprawdzające Twoje umiejętności ze stron 101-103.
Zadania do realizacji na dwie godziny lekcyjne - o czasie wykonania decydują 
w zdalnym nauczaniu uczniowie.

Dla uczniów chętnych

Zadanie długoterminowe dla uczniów, którzy w klasie czwartej nie wykonywali zielnika roślin łąkowych – termin oddania wykonanej pracy ok. 10 września 2020.

Przygotuj zielnik 12-15 roślin łąkowych.

Zastosuj się do propozycji opisu zebranych i wysuszonych roślin.
Instrukcja dla ucznia

Wykonanie zielnika ma na celu nabycie umiejętności rozpoznawania 

rodzajów i gatunków roślin, poznanie siedlisk, w których występują.

Jaki wybrać temat?

Na stronie tytułowej zielnika umieszczony jest:
a)  tytuł  np. Rośliny łąkowe lub Rośliny przydrożne, ...

b) imię i nazwisko ucznia oraz klasę do której uczęszcza uczeń.

Jakie rośliny zbierać i jak je rozpoznać?

Rośliny muszą pasować do wybranego przez ucznia tematu.

Pamiętać należy, że nie wolno zbierać i umieszczać w zielniku roślin chronionych!

Aby zebrać odpowiednie rośliny i właściwie je rozpoznać należy wstępnie 

określić gatunek na podstawie ilustrowanego przewodnika do oznaczania roślin. 

Starajmy się określić dokładnie nazwę rośliny – powinna być dwuczłonowa, 

np. jaskier ostry, mak polny, kupkówka pospolita.

Propozycja roślin do zielnika:
Przetacznik ożankowy (Veronica chamaedrys L.) –  rodzina trędownikowate   (babkowate)

Starzec pospolity – rodzina astrowate

Mniszek lekarski – rodzina astrowate

Bodziszek łąkowy / polny – rodzina bodziszkowate

Wyka ptasia – rodzina motylkowe

Bratek polny – rodzina fiołkowate

Marzanka wonna zwana przytulią czepną – rodzina marzanowatych

Szczaw zwyczajny – rodzina rdestowate

Tasznik pospolity – rodzina kapustowate

Jaskier ostry – rodzina jaskrowate

Niezapominajka polna - rodzina szorstkolistne  / ogórecznikowate

Konwalia majowa -  rodzina szparagowatych

Jaskółcze ziele – rodzina makowate

Stokrotka polna – rodzina astrowate

Pokrzywa zwyczajna – rodzina pokrzywowate

Jasnota biała – rodzina jasnowate / wargowe
Jasnota purpurowa – rodzina jasnowate / wargowe

Babka lancetowata– rodzina babkowate
Babka zwyczajna – rodzina babkowate

Jak suszyć rośliny?

Rośliny suszy się wkładając je między 3-4 kartki gazety codziennej (nieodpowiednia 

jest gazeta ze śliskimi kartkami, papier kredowy itp.).
Gazetę z roślinami należy przycisnąć np. książkami. Nie suszymy roślin między stronami 

książek. Książki ulegną zniszczeniu.  

Roślinę a przede wszystkim korzeń należy oczyścić z ziemi. 

Jeśli roślina jest duża można zasuszyć jej typowe części albo pozginać pędy.

Jak wygląda kartka z zielnika? 
np. 
                 

np.                    

np. 

Na środku strony A-4 przyklejamy roślinkę za pomocą taśmy „gęsia skórka” lub innej.
W prawym dolnym rogu umieszczamy metryczkę, w której umieszczamy podstawowe 

dane o roślinie.

 

Można przygotowane karty zielnika włożyć luźno do teczki wiązanej, można wykorzystać 

inne pomysły.

na podstawie:materiały konferencyjne, kartki z zielnika uczennicy klasy V B rocznik 2016/2017 http://przyrodana6.blogspot.com/p/jak-wykonac-zielnik-instrukcja-dla.html

Rozprzestrzenianie się i znaczenie roślin okrytonasiennych

Temat: Rozprzestrzenianie się i znaczenie roślin okrytonasiennych. 
Uczeń potrafi:
- przedstawić sposoby rozprzestrzeniania się nasion, wskazując odpowiednie
adaptacje w budowie owoców do tego procesu,
- przedstawić budowę nasiona rośliny (łupina nasienna, bielmo, zarodek),
- przedstawić znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka.

1. Rośliny okrytonasienne rozprzestrzeniają się między innymi za pomocą owoców.
Owoce i nasiona mają ogromne znaczenie dla przyrody i człowieka.
Dla wielu organizmów stanowią pożywienie, czasami schronienie, zapewniają przetrwanie poszczególnym gatunkom okrytonasiennych. Owoce roślin okrytonasiennych 
wykorzystujemy jako produkty spożywcze:

2. Typowy owoc jest zbudowany z jednego lub kilku nasion oraz owocni.
                            

źródło: https://epodreczniki.pl/a/owoce-i-nasiona/DaquSQem6

3. Owocnia: 

a) chroni nasiona,

b) pomaga w rozsiewaniu.

4. W zależności od tego czy w czasie dojrzewania wysycha, czy pozostaje soczysta, 

owoce dzielimy na suche i mięsiste. Sprawdź w podręczniku jakie owoce zaliczamy 

do mięsistych a jakie do suchych str.143.

5. Sposoby rozprzestrzeniania się owoców zostały omówione w podręczniku na stronie 144.

6. Nasiona roślin różnią się barwą, kształtem, wielkością, budową wewnętrzną.

W  budowie nasienia rośliny okrytonasiennej wyróżniamy:
      

                                                         źródło: https://epodreczniki.pl/a/owoce-i-nasiona/DaquSQem6

7. W czasie kiełkowania nasienie pochłania wodę i pęcznieje. Po pęknięciu łupiny z nasienia
wyrasta najpierw korzeń, a nieco później pojawiają się łodyga i pierwsze liście.

             

8.Do rozmnażania wegetatywnego roślin uprawnych i ozdobnych wykorzystujemy m.in. rozłogi, cebule, bulwy, kłącza.

9. Znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka:
a) pochłaniają dwutlenek węgla, a wydzielają tlen,

b) stanowią pokarm dla zwierząt i ludzi,

c) zapewniają schronienie dla niektórych zwierząt,

d) występując w skupiskach np. leśnych oczyszczają powietrze, chronią przed wichurami 

oraz zapobiegają powodziom,

e) są wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym,

f) stanowią surowiec do produkcji tkanin, lin, materiałów budowlanych,

g) są ozdobą miejsc użyteczności publicznej, mieszkań, domów ... .

10. Zapoznaj się z gatunkami roślin okrytonasiennych opisanych w podręczniku 

na stronach 150 - 153.

11. Jeśli potrafisz wykonaj zadania w zeszycie ćwiczeń na stronach 95-96 oraz 98-100.

Okrytonasienne.

Temat: Okrytonasienne.
Uczeń potrafi:
-rozróżnic formy morfologiczne roślin okrytonasiennych (rośliny zielne,
krzewinki, krzewy, drzewa),
- dokonać obserwacji rośliny okrytonasiennej (zdjęcia, ryciny, okazy
żywe),
- rozpoznać jej organy i określić ich funkcje (korzeń, łodyga, liść,
kwiat),
- przedstawia sposoby rozmnażania.

1. Rośliny okrytonasienne to obecnie dominująca i najbardziej zróżnicowana grupa roślin na Ziemi. Ze względu na budowę łodygi wśród roślin okrytonasiennych wyróżniamy: drzewa, krzewy, rośliny zielne.

2. W budowie rośliny okrytonasiennej wyróżniamy:

źródło: Puls życia kl.5 Wydawnictwo Nowa Era

3. Obejrzyj powyższe ilustracje i postaraj się wykonać w zeszycie ćwiczeń zadanie 2 str.91.

4. Owoce roślin okrytonasiennych, między innymi papryki mają nasiona "okryte", 

czyli otoczone ścianą owocni:

            

źródło pierwsze zdjęcie:https://www.spalacze.pl/

5. Budowa kwiatu rośliny okrytonasiennej została omówiona w podręczniku str. 138 

                                 

źródło: Puls życia kl.5 Wydawnictwo Nowa Era

Po zapoznaniu się z treścią z podręcznika wykonaj w zeszycie ćwiczeń zadanie 3a) str.92.

6.Jak powstaje owoc? Obejrzyj film pt. "Od kwiatu do owocu" strona: https://www.youtube.com/watch?v=pcMM8SiOIDg

źródło:https://www.youtube.com/watch?v=pcMM8SiOIDg

7. Już, wiesz jak powstaje owoc. Postaraj się wykonać w zeszycie ćwiczeń zadanie 3b) i 4 str.92. 

             

8. W filmie omówiono niektóre ze sposobów zapylania roślin. O sposobach zapylania roślin przeczytasz w podręczniku na stronach 140-141.

                             

źródło: Puls życia kl.5 Wydawnictwo Nowa Era

9. Poznaliście sposoby zapylania roślin, postarajcie się  wykonać w zeszycie ćwiczeń zadanie 7 na str. 94.

10. Zadanie  do .................

Nagonasienne - znaczenie w przyrodzie i dla człowieka .

Temat: Nagonasienne - znaczenie w przyrodzie i dla człowieka .
Uczeń potrafi:

- przedstawić cechy budowy zewnętrznej rośliny nagonasiennej na przykładzie

sosny,

- rozpoznać przedstawicieli rodzimych drzew nagonasiennych,

- wyjaśnić znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i dla człowieka.

1. Już wiesz, jak są zbudowane rośliny nagonasienne, wiesz, dlaczego
są odporne na mróz i suszę oraz, że wytwarzają kwiaty i nasina, które 

umożliwiają im przetrwanie i rozprzestrzenianie się.
                         

2. Potrafisz rozpoznać:

a) sosnę zwyczajną, którą poznałeś na poprzednich zajęciach (temat: Nagonasienne). 

Czy pamiętasz, czym różni się kwiat żeński od męskiego? 

b) świerk pospolity, gatunek drzewa, które rośnie głównie na południu Polski,
w górach i na pogórzu. Dojrzałe szyszki świerka sa  gładkie i zwisające a nasiona
świerka stanowią źródło pożywienia wielu ptaków i mniejszych ssaków
np. wiewiórek i ryjówek
    

źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awierk_pospolity

c) jodłę pospolitą, drzewo o wysokości do 50 metrów, igły krótkie, spłaszczone
i zaokrąglone na końcu,  szyszki długie pionowo wzniesione, gdy dojrzeją rozpadają się
i zostaje tylko oś szyszki (trzpień)

                        

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Jod%C5%82a_pospolita

d) modrzew europejski, duże drzewo iglaste, wyróżnia się między innymi tym,
że  jesienią się przebarwia na żółto i zrzuca liście (igły) na zimę, szyszki
modrzewia są małe i jajowate
       

źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Modrzew_europejski

3.  Krzewy iglaste:
a) cis pospolity,

b) jałowiec pospolity,

c) kosodrzewina.

obejrzyj ilustracje i zapoznaj się z opisem krzewów w podręczniku na stronie 135.

4. Znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie:

a) stanowią źródło pożywienia dla wielu zwierząt,
b) podczas procesu fotosyntezy pochłaniają dwutlenek węgla i wytwarzają tlen,

c) drzewa i krzewy iglaste służą niektórym zwierzętom jako schronienie,

d) zapobiegają powodziom. Dlaczego? - sprawdź w podręczniku na stronie 133.

5. Człowiek wykorzystuje rośliny nagonasienne między innymi:

a) w budownictwie,
b) w przemyśle papierniczym,

c) w przemyśle farmaceutycznym do produkcji niektórych leków,

d) do produkcji niektórych kosmetyków,

e) ozdobę parków i ogrodów, 

f) do zalesiania wydm nadmorskich,

g) do ozdabiania domów w Święta Bożego Narodzenia.

6. Doświadczenie, które opisano w podręczniku na stronie 136.

Czy woda wpływa na zamykanie się szyszek sosny?

Problem badawczy: Czy woda wpływa na zamykanie się szyszek sosny?

Hipoteza: Woda powoduje, że szyszki sosny się zamykają.

Przebieg doświadczenia:
Należy przygotować:

- dwie otwarte, podobnej wielkości szyszki sosny, 

 

- dwie szklanki,

               

- włożyć szyszki do szklanych naczyń, ustalić która próba jest kontrolna, a która badawcza, 

podpisać próby na karteczkach,

               

- wodę

      

Wynik: Po upływie około trzech godzin porównaj wygląd obu szyszek.

Wniosek: Na podstawie wyników wyciągnij i zapisz wniosek dotyczący wpływu wody
na rozprzestrzenianie się nasion sosny.

Zadanie do przygotowania .......

                  

Nagonasienne

Temat: Nagonasienne.
Uczeń potrafi:
- przedstawić cechy budowy zewnętrznej rośliny nagonasiennej na przykładzie
sosny,
- rozpoznać przedstawicieli rodzimych drzew nagonasiennych,
- wyjaśnić znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i dla człowieka.

1. Większość roślin występujących w lesie, na polu uprawnym, w parku, w ogrodzie 
i na łące to rośliny nasienne.

na zdjęciu Ogród Hortulus w Dobrzycy

2. Rośliny nasienne mają bardziej skomplikowaną budowę niż mszaki i paprotniki,
nie wytwarzają zarodników tylko nasiona.

na zdjęciu owoce i nasiona

3. Rośliny, które oprócz korzeni, łodyg i liści wykształcają kwiaty i nasiona nazywamy roślinami nasiennymi. Dowiedz się więcej z flimu (od początku do 1.23minuty) 

https://www.youtube.com/watch?v=2PFwcW49two

                                                  źródło:https://www.youtube.com/watch?v=2PFwcW49two

Już potrafisz wykonać w zeszycie ćwiczeń zadanie 1 i 2 str.87.

4. Rośliny nagonasienne mają nasiona pozbawione dodatkowych osłon. 

                 

źródło: podręcznik Puls życia kl.V Wydawnictwo Nowa Era

5. Rośliny nagonasienne to najczęściej drzewa, rzadziej krzewy. Większość z nich 

należy do roślin iglastych np. sosna zwyczajna, świerk pospolity, jodła pospolita.
Obejrzyj gałązki ww. drzew na zdjęciach poniżej i zastanów się, które z nich najłatwiej rozpoznać.

                            

                          zdjęcie elementów "Gry dydaktycznej Super Surowiec" - warsztaty  OEPL w Kliniskach 2019.

6. O cechach roślin nasiennych znajdziesz informacje w podręczniku na stronie 130.
Przeczytaj i wykonaj w zeszycie ćwiczeń zadania ze strony 88.

7. Jak są zbudowane rośliny nagonasienne?
Budowę drzew nagonasiennych poznamy na przykładzie sosny zwyczajnej.
                                         

na podstawie, źródło: podręcznik Puls życia kl.V Wydawnictwo Nowa Era

8.  Potrafisz przedstawić cechy budowy zewnętrznej rośliny nagonasiennej, wykonaj w zeszycie ćwiczeń zadanie 3 str. 87.