Mszaki i paprotniki – zestawienie wiadomości.

Klasa V

Temat: Mszaki i paprotniki – zestawienie wiadomości.

Uczeń potrafi:

- dokonać obserwacji przedstawicieli mszaków, paprociowych, widłakowych

i skrzypowych (zdjęcia, ryciny, okazy żywe),  - przedstawić cechy budowy zewnętrznej przedstawicieli paprociowych, widłakowych 

i skrzypowych,

- zidentyfikować nieznany organizm na podstawie obecności charakterystycznych cech, jako przedstawiciela mszaków lub paprociowych, widłakowych, skrzypowych,
- wyjaśnić znaczenie mszaków, paprociowych, widłakowych i skrzypowych w przyrodzie.

 1. Powtórzenie wiadomości na temat mszaków i paprotników rozpoczniemy
od schematu poznanego na wcześniejszych lekcjach a mówiącego o rozmnażaniu się mchów. Poniższą ilustrację  porównywaliście z schematem na str. 117 w podręczniku.
                          

źródło:https://epodreczniki.pl/ksztalcenie-ogolne/szkola-podstawowa

Zadanie 1.
Uporządkuj etapy cyklu rozwojowego mchu płonnika zaczynając od wytworzenia zarodników:
A.  zarodnia wytwarza zarodniki,
B.  dochodzi do zapłodnienia,
C.  z zarodników rozwija się ulistniona roślina,
D.  powstaje nieulistniona łodyżka z zarodnią.
E.  ulistniona łodyżka wytwarza rodnie lub plemnie,
F.  zarodnik kiełkuje,
Uporządkuj kolejno i zapisz na kartce A4 odpowiedź.

Zadanie 2.
Rozpoznaj na ilustracji organizmy i podpisz. Odpowiedzi zapisz na kartce A4.
                       

źródło:https://epodreczniki.pl/ksztalcenie-ogolne/szkola-podstawowa

Zadanie 3.
Przepisz na kartkę A4 i podkreśl miejsca, w których występują mchy.
Stare kłody drzew w Wolińskim Parku Narodowym, skały i kamienie na pustyni piaszczystej, betonowy mur ogrodzenia w parku, skały i kamienie wysoko w górach, dno morskie.

Zadanie 4.
Wiele gatunków mszaków np. niektóre torfowce (torfowiec Lindberga) i paprotników
(np. paproć długosz królewski albo widłak widłaczek torfowy) są objęte ochroną.
Wyjaśnij, co to oznacza, że roślina jest objęta ochroną. Odpowiedź zapisz na kartce A4.

2. Skrzypy i widłaki mają cechy wspólne i cechy którymi się różnią. Postaraj się
wykonać samodzielnie zadanie 3a), 3b), 3c) ze stron 83-84 w zeszycie ćwiczeń.

3. Dobrym sposobem na powtarzanie wiadomości jest rozwiązywanie krzyżówek.
W zeszycie ćwiczeń rozwiąż krzyżówkę dotyczącą paprotników zadanie 5 str. 85.

Wszystkie zadania, które wykonywaliście samodzielnie wymagały wiadomości
z kilku poprzednich lekcji.

Proszę przesłać do sprawdzenia ........

Paprotniki - znaczenie w przyrodzie i dla człowieka.

Klasa V

Temat: Paprotniki - znaczenie w przyrodzie i dla człowieka.

Uczeń potrafi:

-  na podstawie obecności charakterystycznych cech identyfikować nieznany
organizm, jako przedstawiciela paprociowych, widłakowych lub skrzypowych,
- wyjaśnić znaczenie paprociowych, widłakowych i skrzypowych w przyrodzie.

1. Paprocie, skrzypy i widłaki pojawiły sie na Ziemi wiele milionów lat temu.
Miały wtedy postać potężnych drzew dorastających nawet do 40 metrów wysokości.
Tworzyły lasy. Obecnie paprotniki istotną rolę odgrywają np. w lesie.

2. Paprotniki wchodzące w skład runa leśnego są miejscem życia dla wielu drobnych
zwierząt, stanowią pokarm i zapewniają schronienie.
Obejrzyj fragment filmu (od początku do 2.40 minut) na temat Paprotników 
na stronie https://www.youtube.com/watch?v=Op2gokP__i8

źródło: https://www.youtube.com/watch?v=Op2gokP__i8

3. Znaczenie paprotników dla człowieka:

a) są źródłem substancji leczniczych.  Dowiedz się, jakich? ( podręcznik str. 125)
b) mają znaczenie dekoracyjne np. paprotki zdobiące szkolne korytarze w naszej szkole.
c) paprotniki żyjące przed milionami lat dały początek złożom węgla kamiennego.
Zastanów się i odpowiedz, dlaczego w bryłach węgla kamiennego niekiedy można 

zobaczyć np. odciski liści dawnych paproci?

3. Poznaj niektóre gatunki paproci:

a) narecznica samcza                      

źródło: praca Zuzanny z klasy V B

b) orlica pospolita
                                

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Orlica_pospolita

c) pióropusznik strusi
                                   

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B3ropusznik_strusi

4. Postaraj się przeczytać informacje na temat paproci w podręczniku na str. 122 i 126.

5. Poznaj niektóre gatunki skrzypów:
a) skrzyp leśny. Porównaj poniższy rysunek z ilustracją i opisem
w podręczniku na str. 127.

                                                          źródło: praca Antoniny z klasy V E

b) skrzyp polny. Porównaj poniższy rysunek z ilustracją i opisem
w podręczniku na str. 123.

 źródło: praca Daniela z klasy V E

c) skrzyp olbrzymi

               

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Skrzyp_olbrzymi

6. Postaraj się obejrzeć zdjęcia skrzypów w podręczniku na str. 127.

7. Poznaj niektóre gatunki widłaków:
a) widłak goździsty. Porównaj poniższe rysunki z ilustracją i opisem 
w podręczniku na str. 123.

                                                               źródło: praca Piotra z klasy V C

źródło: praca Majki z klasy V D

b)  widłak jałowcowaty      

                                                                       źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wid%C5%82ak_ja%C5%82owcowaty

8. Postaraj się obejrzeć zdjęcia widłaków w podręczniku na str. 128. Czy potrafisz 
odpowiedzieć na pytanie 2 ze strony 128?

9. Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym. 
Wykonaj w zeszycie ćwiczeń zadanie 6 str. 85.

   

Paprotniki

Klasa V

Temat: Paprotniki.

Uczeń potrafi:

- dokonać obserwacji przedstawicieli paprociowych, widłakowych

i skrzypowych (zdjęcia, ryciny, okazy żywe)  

- przedstawić cechy budowy zewnętrznej przedstawicieli paprociowych, widłakowych
i skrzypowych,

- zidentyfikować nieznany organizm na podstawie obecności charakterystycznych cech,
jako przedstawiciela paprociowych, widłakowych lub skrzypowych,

1. Paprotniki, których przedstawicieli spotykasz na szkolnych korytarzach, ropoznajesz
po dużych najczęściej pierzastych liściach:

2. Większość paprotników rośnie na lądzie, w wilgotnych i zacienionych  miejscach.
Rośliny te występują najczęściej w lasach. Nieliczne przystosowały się do życia w wodzie
np. salwinia pływająca:

źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Salwinia

3. Paprotniki różnią się budową zewnętrzną zwłaszcza łodyg i liści. Budowę paproci poznasz
na przykładzie narecznicy samczej.
Paprocie wykształcają organy roślinne: korzenie, łodygi i liście - porównaj poniższy schemat przedstawiający narecznicę samczą z ilustracją w podręczniku na str.122                       

na podstawie, źródło:https://opracowania.pl/opracowania/biologia/ 

4. Dzięki organom paprotniki są lepiej przystosowane do życia na lądzie  niż mchy. 

Wykonaj w zeszycie ćwiczeń zadanie 1a) i 1b)  str. 82.

5. Funkcje poszczególnych organów paproci:

 

6. Korzystając z informacji z podręcznika str. 122 i powyższej tabeli wykonaj w zeszycie ćwiczeń zadanie  2a), 2b) i 2c) str. 82/83. 

7. Skrzyp podobnie jak paprocie, wykształca kłącze. Wyrastają z niego korzenie
oraz nadziemne łodygi. Skrzyp polny wykształca dwa rodzaje pędów:

                   

źródło: Puls życia kl.5 Wydwnictwo Nowa Era

8. Skrzyp polny jest jednym z najpospolitszych paprotników. Wykonaj w zeszycie ćwiczeń
zadanie 4a) i 4b) str. 84.

9. Widłaki są zimozielonymi roślinami, mają widlasto rozgałęzione pędy i korzenie.
Pędy pokryte są drobnymi listkami, łodygi płożą się po ziemi.
Widłaki przymocowują się do podłoża za pomocą delikatnych korzeni.  

10. Budowa widłaków na przykładzie widłaka goździstego:
                               

                                            źródło: Puls życia kl.5 Wydwnictwo Nowa Era

11. Większość widłaków charakteryzuje długi cykl życiowy. Od wykiełkowania zarodnika
do powstania dojrzałej rośliny mija niekiedy 20 lat.

12. Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym.
Zapoznaj się z informacjami w podręczniku na str.121 -123.
Postaraj się i odpowiedz ustnie na pytanie 1 str. 128 (podręcznik). 

Zadanie dla uczniów .......................

  

Mchy - znaczenie mchów w przyrodzie.

Klasa V

Temat: Mchy - znaczenie mchów w przyrodzie.

Uczeń potrafi:

- dokonać obserwacji przedstawicieli mchów (zdjęcia, ryciny, okazy żywe) i przedstawić
cechy ich budowy zewnętrznej,

- na podstawie obecności charakterystycznych cech potrafi zidentyfikować niezna­ny
organizm jako przedstawiciela mchów,

- wyjaśnić znaczenie mchów w przyrodzie; planować do­świadczenie wykazujące
zdolność mchów do chłonięcia wody; 

1. Na poprzedniej lekcji poznałeś mchy: ich budowę, środowisko życia, niektóre gatunki.
Przypomnij sobie z jakich części składa się mech płonnik:
 

źródło: Puls życia klasa V Wydwanictwo Nowa Era

2. Podsumowując wiadomości z lekcji poprzedniej wiecie, że mchy są niewielkimi roślinami,
które nie wykształcają typowych tkanek i organów roślinnych. lecz ich odpowiedniki:
- chwytniki,
- łodyżki,
- listki.
Latem na ulistnionej łodyżce mchu wyrasta trzonek (łodyżka nieulistniona) z zarodnią.

3. Dowiedziałeś się, że dno lasu często pokryte jest warstwą zielonych mchów a najbardziej popularnym mszakiem spotykanym w naszych lasach jest mech płonnik.
Mech płonnik tworzy nieraz zwarte kobierce, przykrywając podłoże niczym zielony,
miękki dywan. 

źródło: https://www.wlin.pl/las/lesnictwo/budowa-lasu/warstwa-runa-lesnego/

4. Mchy mają duże znaczenie w przyrodzie:

a) są organizmami pionierskimi - oznacza to, że jako pierwsze pojawiają się w miejscach,
w których nie mogą żyć inne rośliny np. na skałach. jest to możliwe dlatego, że mchy
mają niewielkie wymagania życiowe dotyczące podłoża, na którym rosną.
b) magazynują duże ilości wody:

źródło: https://www.youtube.com/watch?v=a3XbiXce5O0

c) zmniejszają ryzyko powodzi i zapobiegają wysychaniu gleby,

d) są schronieniem i pożywieniem dla wielu zwierząt:

        

źródło: https://www.poznan.lasy.gov.pl/zuki

e) wchodzą w skład torfowisk. Torfowiska to zbiorowiska roślin, które powstają
na podmokłych terenach, np. Torfowisko Reptowo na terenie Nadleśnictwa Kliniska.
Dominują tam między innymi mchy z grupy torfowców.
                           

źródło: https://kliniska.szczecin.lasy.gov.pl/zespol-przyrodniczo-krajobrazowy#.XoUO7-ozaUk

5. Zapisz temat w zeszycie przedmiotowym. Postaraj się i odpowiedz ustnie
na pytanie 1,2 i 3 str. 120 w podręczniku.
Jeśli jeszcze nie uzupełniłeś zadań w zeszycie ćwiczeń ze stron 79 - 81 to postaraj się
uzupełnić.